Περιέχει η βρώμη γλουτένη;

Η βρώμη είναι ένα καυτό θέμα στις κοινότητες κοιλιοκάκης και διατροφής χωρίς γλουτένη.

Η βρώμη στην καθαρή της μορφή, είναι ασφαλής για την πλειοψηφία των ατόμων με κοιλιοκάκη. Σε αντίθεση με το σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη, η βρώμη δεν θεωρείται πηγή γλουτένης σε πολλές χώρες.

Η ανησυχία με τη βρώμη  ξεκινάει από το γεγονός ότι  έρχετε σε επαφή με κόκκους γλουτένης από το χωράφι μέχρι την επεξεργασία.

“Είναι λοιπόν πραγματικά η βρώμη  χωρίς γλουτένη;”

Η βρώμη εκ φύσεως δεν περιέχει γλουτένη, αλλά μια βασική πρωτεΐνη της, την αβενίνη, η οποία εμφανίζει παρεμφερή δομή με τη γλουτένη. Η ποσότητα αβενίνης επηρεάζεται και από την χώρα προέλευσης της βρώμης, για παράδειγμα η βρώμη Αμερικανικής προέλευσης έχει μεγαλύτερη ομολογία της αβενίνης με τη γλουτένη από ότι η βρώμη από την Σκωτία.

Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι η αβενίνη και συνεπώς η «καθαρή» βρώμη μπορεί να καταναλώνεται με ασφάλεια από τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη).

Άλλοι επιστήμονες, υποστηρίζουν ότι ένα  ποσοστό των ανθρώπων που έχουν κοιλιοκάκη, παρουσιάζουν  συμπτώματα όταν καταναλώνουν ποσότητες «καθαρής» βρώμης, καθώς εμφανίζουν ανοσολογική διέγερση στις αβενίνες της (Arentz–Hansen, 2004; Lundin, 2003; Sjoberg, 2014; Tjellstrom, 2014).

H προσθήκη λοιπόν «καθαρής» βρώμης στη διατροφή ενός ατόμου με κοιλιοκάκη, πρέπει να γίνει εξατομικευμένα, σε περιορισμένες ποσότητες, με ιδιαίτερη προσοχή και πάντα με τη στενή επίβλεψη του ειδικού.

Η βρώμη συνήθως δεν τοποθετείται στην ίδια κατηγορία με το σιτάρι, το κριθάρι ή τη σίκαλη όσον αφορά τους κανονισμούς για τη γλουτένη.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες επιτρέπουν τη βρώμη σε προϊόντα που φέρουν ετικέτα χωρίς γλουτένη. Ο Καναδάς εξέδωσε Άδεια Κυκλοφορίας το 2015 που επιτρέπει τη χρήση της σήμανσης χωρίς γλουτένη για τη βρώμη που είναι ελεύθερη γλουτένης και τα τρόφιμα που την περιέχουν ως συστατικό. Σε αυτήν την περίπτωση, η βρώμη πρέπει να καλλιεργηθεί σε ασφαλή χωράφια απαλλαγμένα από σιτηρά που περιέχουν γλουτένη ή να υποβληθεί σε ειδική επεξεργασία για να διασφαλιστεί ότι είναι χωρίς γλουτένη και ότι έχει ελεγχθεί ότι δεν περιέχει περισσότερα από 20 ppm κόκκων γλουτένης.

Εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα αποτελούν η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, δύο χώρες που περιλαμβάνουν τη βρώμη στα απαγορευμένα,  μαζί με το σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη σε προϊόντα χωρίς γλουτένη που παράγονται ή πωλούνται σε αυτές τις χώρες.

Επεξεργασία της βρώμης για αφαίρεση της γλουτένης.

Υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι με τους οποίους οι μεταποιητές βρώμης αφαιρούν τη γλουτένη από τη βρώμη και πολλές φορές συνδυάζονται:

1. Το Πρωτόκολλο καθαρότητας λαμβάνει χώρα κατά την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, τη μεταφορά, την αποθήκευση, την επεξεργασία και την συσκευασία της βρώμης.

2. Η μηχανική διαλογή η οποία γίνεται κατά την επεξεργασία της βρώμης. Ένα σύνολο μηχανημάτων χρησιμοποιούνται για τη διαλογή της βρώμης για τη διασφάλιση του κατάλληλου μεγέθους, σχήματος και χρώματος και για την εξάλειψη της μούχλας και άλλων ανεπιθύμητων σωματιδίων, συμπεριλαμβανομένων κόκκων που μπορεί να περιέχουν γλουτένη. Η ταξινόμηση γίνεται μετά την άφιξη της βρώμης σε μια εγκατάσταση επεξεργασίας βρώμης, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ο επεξεργαστής έχει όρια ως προς το επίπεδο παρουσίας γλουτένης που μπορεί να γίνει ανεκτή και θα απορρίψει τη βρώμη με υψηλά επίπεδα κόκκων γλουτένης.

Ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε ότι η βρώμη που αγοράζετε είναι χωρίς γλουτένη είναι να αναζητήσετε ένα σήμα πιστοποίησης  χωρίς γλουτένη. Κατά τη διάρκεια της πιστοποίησης, όλες οι διαδικασίες που εμπλέκονται στην επεξεργασία βρώμης ελέγχονται πολλές φορές για να επαληθευτεί ότι είναι χωρίς γλουτένη.

Η διαδικασία πιστοποίησης GFCO περιλαμβάνει 80 απαιτήσεις για πιστοποίηση προϊόντος που ισχύουν για οποιοδήποτε προϊόν, συμπεριλαμβανομένης της βρώμης και των τροφίμων που περιέχουν βρώμη.

Η βρώμη είναι μια καλή πηγή θρεπτικών συστατικών που συχνά λείπουν από τη δίαιτα χωρίς γλουτένη. Δεδομένου ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι ήδη περιορισμένη, η προσθήκη επιπλέον περιορισμών μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής. Το θέμα της βρώμης μπορεί να φαίνεται περίπλοκο και συγκεχυμένο λόγω κυρίως των ακόλουθων παραγόντων:

1. Εκτός εάν είναι πιστοποιημένη χωρίς γλουτένη, η βρώμη μπορεί να περιέχει σπόρους που περιέχουν γλουτένη, κάτι που ενδεχομένως οδηγεί στην πεποίθηση ότι η ίδια η βρώμη είναι προβληματική. Οι κόκκοι γλουτένης μπορούν ακόμα να εισχωρήσουν στη βρώμη μέσω του ανέμου, των ζώων και του ανθρώπινου λάθους πριν από την επεξεργασία. Τα τελευταία χρόνια, η πιστοποιημένη βρώμη χωρίς γλουτένη – και τα προϊόντα που περιέχουν πιστοποιημένη βρώμη χωρίς γλουτένη ή αλεύρι βρώμης – έχουν γίνει ευρύτερα διαθέσιμα.

2. Μερικοί άνθρωποι είναι ευαίσθητοι στη βρώμη: Η βρώμη περιέχει αβενίνη, μια πρωτεΐνη αποθήκευσης που έχει κάποιες ομοιότητες με τη γλουτένη που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι. Το ποσό είναι σχετικά μικρό. Η έρευνα σχετικά με την ευαισθησία στην αβενίνη γενικά δείχνει ότι η αβενίνη δεν προκαλεί αντίδραση στην πλειονότητα των ασθενών με κοιλιοκάκη.

Η διατροφική αξία της βρώμης

Η βρώμη που είναι η βάση για το ψωμί μας σύμφωνα με έρευνες,  αποτελεί ένα λειτουργικό τρόφιμο, ο ιδιότητες της οποίας είναι χρήσιμες σε άτομα με τύπου 2, δηλαδή ζαχαρώδη, διαβήτη.

Ένα φλιτζάνι βρώμη έχει μόλις 145 θερμίδες, 5 γραμμάρια πρωτεΐνης και 2,5 γραμμάρια λιπαρών. Άλλα θρεπτικά συστατικά, που τη χαρακτηρίζουν είναι η βιταμίνη Α, η οικογένεια των βιταμινών Β, ο σίδηρος, το ασβέστιο, ο φώσφορος, το μαγνήσιο και το σελήνιο. Επίσης  είναι πλούσια σε μία ξεχωριστή ομάδα φυτικών ινών με το όνομα β- γλυκάνες.

Βρώμη και διαβήτης τύπου 2

Μια ομάδα ειδικών ανέλυσε προσεκτικά τα δεδομένα 16 άλλων ερευνών, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση βρώμης φαίνεται να συμβάλλει στη καλύτερη διαχείριση του ζαχάρου, τόσο άμεσα, όσο και μακροπρόθεσμα (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, HbA1c). Όλα αυτά βέβαια, στα πλαίσια ενός ισορροπημένου και σχετικά χαμηλού σε θερμίδες διαιτολογίου. Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν πως η βρώμη θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο στη διαχείριση του υψηλού ζαχάρου, καθώς ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και στη μείωση της χορηγούμενης ποσότητας ινσουλίνης.

Ρόλο κλειδί στα παραπάνω αποτελέσματα παίζουν οι β-γλυκάνες. Αυτός ο τύπος των φυτικών ινών δεν διασπάται στο στομάχι και απορροφά σαν σφουγγάρι τα υπόλοιπα διατροφικά συστατικά, ανάμεσα στα οποία και τα σάκχαρα. Έτσι, τα τελευταία απελευθερώνονται αργά και σταθερά στην κυκλοφορία του αίματος, δίνοντας το χρόνο στην ινσουλίνη να διαχειριστεί καλύτερα το “ζάχαρο” μετά το γεύμα. Επιπλέον, αντιοξειδωτικά συστατικά της βρώμης, τα οποία κατατάσσονται στις φαινολικές ουσίες με το περίεργο όνομα αβενανθραμίδες, προστατεύουν τα επιβαρυμένα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες, τη φλεγμονή και το χρόνιο “τραυματισμό”.

Εάν κάποιος έχει υψηλό ζάχαρο, θα πρέπει να θυμάται για τη βρώμη ότι:

• Από το ράφι του σούπερ μάρκετ, καλύτερη επιλογή θεωρείται η ακατέργαστη βρώμη, χωρίς την προσθήκη ζάχαρης.
• Στη λίστα των συστατικών θα πρέπει να βρίσκεται η λέξη “ολικής άλεσης”, για να λάβετε το μέγιστο των συστατικών, που έχει να προσφέρει το συγκεκριμένο δημητριακό.
• Ο καλύτερος συνδυασμός είναι με λιγότερο επεξεργασμένες τροφές. Για παράδειγμα, τα φρεσκοκομμένα φρούτα εποχής, το γλυκό μέλι, η αρωματική κανέλα, το δροσερό γιαούρτι και οι τραγανοί ξηροί καρποί ταιριάζουν ιδανικά.
• Θα πρέπει να είναι πιστοποιημένη χωρίς γλουτένη στην περίπτωση κοιλιοκάκης ή δυσανεξίας στην γλουτένη.

Δείτε εδώ Φανταστικά και πολύ υγιεινά Pancakes χωρίς αλεύρι και χωρίς γλουτένη